Robin Hood Gardens

2022, reż. Thomas Beyer, Adrian Dorschner

“Niedoskonałości” filmowo otworzymy historią jednego z najbardziej kontrowersyjnych założeń mieszkalnych (a NIE TYLKO budynków, jak wielokrotnie podkreślają w dokumencie historycy i krytycy architektury) w Wielkiej Brytanii. Projekt “ulic na niebie”, autorstwa wizjonerów architektury – Alison i Petera Smithsonów – miał stać się ich “opus magnum”. Stał się ich utrapieniem, gdy okazało się, że brutalistyczna przestrzeń, w pierwszym odbiorze niezrozumiała dla jej użytkowników, popada w ruinę w efekcie zaniedbań administracyjnych.

Bela Vista. Wyspa zamieszkana

2018, reż. Rui Gonçalves Rufino

„Ilha” (po portugalsku: wyspa) to charakterystyczny dla Porto typ robotniczej zabudowy mieszkaniowej mającej swoje początki w XVIII wieku – gęsta sieć wąskich domów, w których podwórzach lokalizowano niewielkie mieszkania na wynajem. Film dokumentuje trzyletni proces rewitalizacji jednego z takich właśnie zachowanych osiedli: ilha da Bela Vista. Rui Gonçalves Rufino rozmawia z jej mieszkańcami, którzy opowiadają o blaskach i cieniach mieszkania „na wyspie”, ale i o wieloletnich, formalnych i podejmowanych na własną rękę, próbach poprawienia panujących na niej warunków bytowych.

Natura Urbana. Nieużytki Berlina

2017, reż. Matthew Gandy

Dokument Matthew Gandy’ego pełen jest archiwalnych materiałów ukazujących odkrywanie niezwykłej roślinności miasta, która przez lata przejmowała powojenne luki w zabudowie (przestrzenie nazwane nieprzetłumaczalnym na inne języki słowem „brachen”). Nieuporządkowana i niekontrolowana zieleń zasiedliła na lata opuszczone przez ludzi obszary, tworząc dzikie ogrody, i tak się w nich rozgościła, że wielu mieszkańców i mieszkanek nie wyobraża sobie bez niej krajobrazu Berlina.

Nowa Stolica

2010, reż. Maxim Pozdrovkin

Główna bohaterka filmu jest jedną z najmłodszych stolic na świecie. Astana, duma Kazachstanu, wybudowana została na niegościnnym stepie. Pola uprawne i pastwiska zalano asfaltem i wybetonowano fundamentami, na których stoją obecnie wprawiające w osłupienie projekty zachodnich starchitektów, zaproszonych do miasta-projektu zainicjowanego przez wodza narodu – Nursultana Nazarbayeva.

W Ukrainie

2023, reż. Piotr Pawlus, Tomasz Wolski

Obserwacja uczestnicząca i obserwacja z dystansu. Tak podzielili się Piotr Pawlus i Tomasz Wolski, razem tworząc przejmujący raport z kraju ogarniętego wojną. Pierwszy przemierzał Ukrainę po śladach pełnoskalowej agresji Rosji, drugi z oddali wspierał i wnosił perspektywę obserwatora z boku. W efekcie tej współpracy otrzymaliśmy portret kraju, w którym życie pośród ruin staje się nową normalnością.

Surowiec, z którego wyrabia się sny

2019, reż. Michael Rieper, Lotte Schreiber

Dokument portretujący sześć rozmieszczonych w różnych częściach Austrii projektów mieszkaniowych, inicjowanych od lat 70. do dziś, pozwoli nam przyjrzeć się alternatywnym do deweloperskiego modelom zamieszkiwania wspólnej przestrzeni. Pojawiający się w dokumencie przedstawiciele i przedstawicielki różnych pokoleń opowiedzą nam o współczesnych ideach, które kierują ludźmi szukającymi alternatywy do życia i co decyduje o podejmowanych przez nich rozwiązaniach samoorganizacyjnych. Obraz Lotte Schreiber i Michaela Riepera świetnie prezentuje blaski i cienie spółdzielni, kooperatyw oraz deliberatywnych, poziomych modeli zarządzania wspólną przestrzenią.

Kochałam tam mieszkać

2020, reż. Regis Sauder

Cergy to miasteczko które wymyka się stereotypom przedmieść. Narracji filmu, wędrującej pośród malowniczych alejek i tętniących życiem miejsc spotkań, towarzyszą fragmenty prozy noblistki – Annie Ernaux. Literacka celebrytka traktuje swoje miasto jako żywe archiwum pamięci, w którym splatają się biografie jego mieszkańców i mieszkanek. Oglądając dokument Saudera, trudno oprzeć się wrażeniu, że dobrze zaprojektowana przestrzeń rzeczywiście ułatwia rozwiązywanie społecznych problemów. A może pozwala na schowanie tych, które nas przerastają?